دوستان توی این مطلب می خواهم در مورد نحوه ستون گذاری در طراحی معماری با هم صحبت کنیم.

کاری که برای نوآموزان این رشته چالش برانگیزه و نیاز به دانستن و درک بعضی نکات سازه ای و اجرایی دارد.

ولی بهتون اطمینان میدم با خواندن این مقاله پایه تئوریک نحوه ستون گذاری را یاد بگیرید. در واقع می خواییم زیر تا بمش رو با هم بررسی کنیم.

بقیش مربوط به اینه که چقدر خودتون بتونید تجربه کسب کرده و از این دانش استفاده کنید.

نحوه ستون گذاری در طراحی معماری

ستون گذاری در طراحی بر عهده چه کسی است؟

خیلی از نوآموزان به اشتباه فکر می کنند چون ستونگذاری مربوط به سازه یک بنا است پس بر عهده مهندس سازه است.

در حالی که در اشتباه هستند. به طور کلی باید گفت:

طراحی سیستم سازه ای یک پروژه بر عهده مهندس معمار و محاسبات مقاطع و تمهیدات ایستایی آن بر عهده مهندس محاسب است.

دقت کنید نگفتم فقط ستون گذاری. بلکه گفتم سیستم سازه ای.

یعنی یک معمار باید به حدی از درک سازه ای برسد که برای پروژه های طراحی معماری خودش قادر باشد سیستم سازه ای هم طراحی کند.

یعنی یک معمار باید بتواند سیستم کششی و خرپایی و اسپیس فریم و غیره را بسته به شرایط طراحی پروژه در آن اعمال کرده و محاسبات مقاطع المان ها را بر عهده مهندس سازه بگذارد.

اینجا یک بار دیگر تاکید می کنیم که مهندس معمار مدیر یک پروژه طراحی است و باید به نحوه ستون گذاری در طراحی معماری آشنایی کامل داشته باشد.

بتنی یا فلزی؟ کدام یک برای ستون گذاری مناسب ترند؟

سازه فلزی امکانات اجرایی بیشتری در اختیار ما قرار می دهد.

تغییرات در آن راحت و اتصالات در آن تنوع بیشتری دارد.

این کمک خوبی برای ما است. اجرای ستونک بر روی تیر و گرفتن اتصال از هر نقطه ای و … چیزهایی است که امکانات اجرایی گفتیم بهش.

در حالی که توی سازه بتنی یک نوع اتصال سلب داریم اتصالات خاص به سختی در آن اجرا می شود.

تغییرات در آن خیلی سخت است در حالی که در سازه فلزی با یک هوا برش و یک دستگاه جوش و البته تمهیدات سازه ای، دست ما برای انواع تغییرات باز است.

از طرفی ابعاد سازه فلزی چه در ابعاد ستون و چه در ابعاد تیر (مشکل ساز در سرگیری پارکینگ ها) کم تر از سازه بتنی است.

ولی سازه بتنی به دلایل مالی بیشتر ترجیه داده می شود.

و اینکه سازه بتنی عموما دهنه بیشتری را در اختیار ما قرار می دهد.

نه اینکه با سازه فلزی نتوان دهنه های بزرگ را پوشش داد.

بلکه مواردی بوجود می آورد که در ساختمان های مسکونی معمولی مشکل آفرین است.

در هر صورت برای ستون گذاری در طراحی معماری، سازه فلزی امکانات و فضای بیشتری در اختیار ما قرار می دهد و ابعاد کم ستون ها فضای خوبی برای پارکینگ ها و فضاهای پرت کمتری در طبقات مسکونی ایجاد می کنند.

ولی از طرفی با سازه بتنی دهنه های بالای 7 متر را بدون مشکل می توانیم در طرح داشته باشیم.

بدانید که در پروژه های لوکس امکان استفاده از سازه های فلزی با دهنه بزرگ فراهم است.

ولی در پروژه های اقتصادی دهنه بزرگ در سازه فلزی خیلی معقول نیست.

پس نتیجه میشه این که، سازه فلزی مجموعا برای طراحی معماری بهتر است.

روند ستون گذاری در طراحی معماری:

پس از طراحی پارکینگ ها و مسکونی ها اقدام به ستون گذاری می کنیم.

من همیشه موقع طراحی پارکینگ با بررسی کلیت طبقات مسکونی با یه ذهنیت اولیه حدود دهنه های ستون گذاری را در نظر می گیرم.

منظورم اینه که اول میرم سراغ پارکینگ ها و با در نظر گرفتن کلیت مسکونی ها ستونگذاریم رو ذهنی و کلی انجام میدم. این کار نیازمند تجربه است.

یک مقاله جذاب در مورد طراحی پارکینگ داریم که توصیه می کنم حتما بخوانید.

بعد که پارکینگ ها طراحی شد میرم سراغ مسکونی و یه اتود سریع میزنم. بعد شروع می کنم به ستونگذاری در پارکینگ. همون ستونگذاری رو بلوک می کنم و میبرم میذارم دقیقا روی طبقات مسکونی.

در صورت وجود تعارضات با پروسه رفت و برگشتی بین مسکونی و پارکینگ به یک ستونگذاری بدون مشکل می رسم.

حدود ابعاد ستون ها:

این قضیه نیازمند تجربه است. طبقات و دهنه ها تاثیر گذاری مستقیمی روی ابعاد ستون ها دارند.

ستونهای فلزی بازه ابعادی کمتری دارند و دست طراح سازه برای کنترل ابعاد ستون ها باز است. چرا که با تغییر ضخامت ورقهای ستون می تواند تا حدودی ابعاد ستون ها را کنترل کند.

مسئله اصلی ستون بتنی است. سطح آرماتور به بتن در یک مقطع بتنی باید در بازه بخصوصی قرار گیرد. پس فکر نکنید که میشه با بالا بردن حجم آرماتور مقطع رو کم کرد.

برای ساختمانهای بالای 11 طبقه فلزی ابعاد 35*35 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای بین  8 تا 11 طبقه فلزی ابعاد 30*30 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای بین  6 تا 8 طبقه فلزی ابعاد 25*25 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای کمتر از 6 طبقه فلزی ابعاد 20*20 در نظر بگیرید.

ساختمان های بتنی به علت اینکه استفاده از مقطع کتابی معمول است اوضاع پیچیده تر هم میشه. هر چه طبقات بالاتر بره مقطع ستون کم میشه ولی ما اینجا بیشترین مقطع ستون که در پایین ترین طبقه است را مد نظر داریم. به علاوه دهنه ها را در حد معقول حداکثر 7 متر در نظر می گیریم.

برای ساختمانهای بالای 11 طبقه بتنی ابعاد 60*80 الی 70*90 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای بین  8 تا 11 طبقه بتنی ابعاد 70*50 الی 80*60 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای بین  6 تا 8 طبقه بتنی ابعاد 50*50 الی 60*40 در نظر بگیرید.

برای ساختمانهای کمتر از 6 طبقه بتنی ابعاد 40*40 یا 30*50 در نظر بگیرید.

لزوم رعایت حدود ابعاد ستون ها در ستونگذاری پلان معماری:

جواب ساده است. شما با صرف کلی زمان و انرژی فاز یک پروژه ای را طراحی کرده و تایید آن را از دفتر خدمات می گیرید. حالا تصور کنید محاسب ابعاد ستونها شما را 10 سانتی متر بزرگ تر کند و ابعاد ستونهای شما در پلان فاز یک برای محاسبات سازه ای جوابگو نباشد.

حالا تصور کنید 2 تا از پارکینگ های شما حذف بشن. میدونید چه افتضاحی بار میاد؟ چه زمانی از پروژه گرفته میشه و چه فشاری کارفرما به شما وارد میکنه؟

پس بهتره ستون ها رو بهتر ترسیم کنیم. بیشتر باشه که کمتر نباشه.

نحوه ستون گذاری در طراحی معماری:

حالا که با مبانی این کار آشنا شدیم بیایید بریم سراغ این که چطور ستون گذاری پلانمون رو انجام بدیم.

اول میریم سراغ ستونهایی که جاشون مشخصه.

این ستونها، ستونهای گوشه بنا و دور راه پله و آسانسور است.

به پلان زیر که یک پلان اداری طراحی و اجرا شده توسط شرکت آمود ابنیه است دقت بکنید:

نحوه ستون گذاری در طراحی معماری

در زمین های کوچک همین ستونها کار رو تموم می کنن! ولی در زمین های بزرگ نه.

ستونهای وسط بر اساس ردیف های پارک ماشین انجام می گیرن. شما با تغییر تعداد ماشین در دهنه می توانید ستونهارو جابجا کنید.

همچنین جابجایی ستون ها در راستای پارک ماشین آزاد است.

به تصویر زیر نگاه کنید:

نحوه ستون گذاری در طراحی معماری

ستونگذاری چیزی نیست که بتوان بیشتر از این توضیح داد. چون بسته به موقعیت طراحی پارکینگ و طراحی طبقات مسکونی انجام می گردد.

ولی فوت و فن هایی دارد که دانستن آن ها بهتون کمک میکنه که ستون گذاری درستی رو انجام بدید. پس مطالب بعدی رو اصلا از دست ندهید.

فوت و فن های نحوه ستون گذاری در طراحی معماری:

فاصله ستونها (اندازه دهنه ها) در سازه فلزی بهتر است از 7 متر بیشتر نباشد. در سازه های بتنی می تواند تا 9 متر بیشتر شود ولی در نظر بگیرید در این حالت ارتفاع تیر 60 سانتی متر شده و مشکلاتی در سرگیری طبقات منفی پیش می آید. پس حواستون باشه اگر محدودیت ارتفاع دارید دهنه رو زیاد نگیرید.

فاصله دو ستون نسبت به هم نمیتواند از 1.20 کمتر باشد. البته بهتر است سعی کنیم ستون ها کمتر از 4 متر قرار نگیرند.

عرض تیرهای فلزی از ستون ها کوچکتر هست. ولی در سازه های بتنی عموما عرض تیر و ستون برابر است و این یعنی در نیم طبقه ها و اختلاف لول ها تیر ها از دیوار بیرون می زنند. این مورد باید در راه پله ها و آسانسور ها مد نظر قرار گیرد.

یعنی تیرها را به عرض ستون ها در پلان در نظر بگیرید و توجه کنید که تیر وارد محدوده راه پله و آسانسور نشود.

ستون داخل پاسیو یا نورگیر قابل قبول نیست.

ستون در محدوده رمپ و پشت پارکینگ نمی تواند قرار بگیرد.

اطراف رمپ های طبقات منفی باید توسط ستون ها یا ستونک هایی مهار شوند.

ستون می تواند از روی پی شروع شده و مثلا در طبقه همکف قطع شود. س نیازی نیست همه ستونها تا بالا امتداد پیدا کنند.

این موضوع در مواقعی که ستون هایی کمکی در طبقات منفی نیاز است که در طبقات بالا نیاز نیست اتفاق می افتد.

بهتر است ستون ها در یک آکس باشند. دزآکسه بودن ستون ها مطلوب نیست.

ستون ها در طبقات بالا تغییر مقطع می یابند. یعنی ابعاد آنها کم می شود. این کم شدن در ستون های کناری از داخل و در ستون های وسط از 4 طرف انجام می شود.

و در آخر:

طراحی معماری یکی از زمینه های کاری جدی معماری است. کسب دانش مورد نیاز و سپس کسب تجربه مسیر مارو برای موفق شدن هموار می کنه.

برای تکمیل این مقاله حتما مقاله ستون گذاری در پلان منحنی رو هم بخونید.

یه پکیج آموزشی بینظیر توی این زمینه داریم که همه چیز طراحی معماری رو توش آموزش دادم.

همه نکات این مقاله و هر چیزی که فکرشو بکنید توی این پکیج هست. توصیه من اینه که یک نگاه به عناوین و سر فصل های پکیج طراحی معماری ما بندازین.

کافیه روی بنر زیر کلیک کنید.

آموزش طراحی معماری

چگونه وارد بازار کار معماری شویم؟


مطالعه مطالب زیر را از دست ندهید: